Dlaczego nogi puchną latem? Przyczyny i sposoby na ulgę

Chyba każdy cieszy się z nadejścia lata – ciepłe, długie dni mają wiele uroku. Niestety równocześnie wysoka temperatura może wywołać różne reakcje naszego organizmu, nie zawsze pozytywne. Jedną z częstszych są obrzęki nóg, które pojawiają się zwykle w wyniku zaburzeń krążenia żylnego. Dlaczego latem to zjawisko się nasila?

 

Skąd się biorą letnie obrzęki nóg?

Pod wpływem wysokiej temperatury naczynia krwionośne się rozszerzają. To naturalny mechanizm – organizm stara się w ten sposób oddać nadmiar ciepła. Jednak rozszerzone naczynia (zwłaszcza żylne) tracą swoją elastyczność, przez co słabnie ich zdolność do transportu krwi z nóg do serca. Jej zaleganie w okolicy kostek jeszcze bardziej pogłębia problem – żyły ulegają trwałej deformacji, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do rozwoju przewlekłej niewydolności żylnej i żylaków. Dodatkowo zwiększa się ich przepuszczalność, więc część osocza przesiąka do tkanek, tworząc obrzęk.

Ponadto latem jesteśmy bardziej narażeni na odwodnienie. Paradoksalnie może ono nasilać zatrzymywanie wody w organizmie, ponieważ w takiej sytuacji organizm gromadzi ją „na zapas”, co również sprzyja powstawaniu obrzęków. Problem pogłębiają długie godziny spędzane w pozycji siedzącej lub stojącej, które osłabiają krążenie żylne i limfatyczne.

 

Kto jest najbardziej narażony na obrzęki latem?

Na letnie obrzęki nóg szczególnie narażone są kobiety, ze względu na wpływ hormonów płciowych (estrogenów i progesteronu) na naczynia krwionośne oraz częstsze występowanie przewlekłej niewydolności żylnej. Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest ciąża, która wiąże się zarówno ze zmianami hormonalnymi, jak i uciskiem macicy na żyły. Obrzęki częściej dotyczą także:

• seniorów,
• osób z nadwagą lub otyłością,
• pracowników wykonujących zajęcia wiele godzin w jednej pozycji (stojącej lub siedzącej),
• pacjentów z chorobami żylnymi w rodzinie,
• osób prowadzących siedzący tryb życia^[1].
  
   

Co pomaga, gdy nogi puchną latem?

W łagodzeniu obrzęków bardzo ważną rolę odgrywa profilaktyka. Unikajmy długiego stania i siedzenia w jednej pozycji. Jeśli praca tego od nas wymaga, starajmy się robić przerwy (najlepiej co godzinę) na krótkie rozciąganie czy spacer. Zadbajmy też o regularną aktywność fizyczną, która wzmacnia krążenie w nogach i może zmniejszyć ryzyko obrzęków.

Nie zapominajmy o nawodnieniu – zwłaszcza latem, gdy wysokie temperatury wymagają przyjmowania większej ilości płynów. Warto również ograniczyć spożycie soli, która sprzyja obrzękom.

A co zrobić, gdy obrzęk już się pojawi? Doraźnie ulgę przynieść może stosowany miejscowo lek przeciwobrzękowy na bazie heparyny. To naturalny związek, który zmniejsza krzepliwość krwi w miejscu podania oraz ogranicza przepuszczalność ścian naczyń żylnych. Dzięki temu poprawia mikrokrążenie i usprawnia odpływ nadmiaru płynów z tkanek, co może przyczynić się do redukcji obrzęków.

Dodatkowo heparyna działa przeciwzapalnie i ułatwia wchłanianie się drobnych wybroczyn i siniaków. Ponieważ występuje ona w formie żelu, konsystencja preparatu daje przyjemny efekt chłodzenia podczas aplikacji. Może więc przynieść szybką ulgę, szczególnie po upalnym dniu spędzonym na nogach^[2].

Pamiętajmy, że obrzęki mogą być objawem różnych chorób przewlekłych – problemów z sercem, nerkami czy tarczycą. Dlatego nawracające dolegliwości zawsze warto skonsultować z lekarzem, by poszukać ich przyczyny.

 

^[1] Janczak, D., Krach, A., & Janczak, S., Pacjent z przewlekłą niewydolnością żylną w gabinecie POZ–praktyczne wskazówki. Lekarz POZ 2023, 9(3): 135-142.

^[2] Karkout, K. A. (2018). Topically applied heparin in venous thrombosis, why not using it: A review of literature. J Clin Mol Med, 1(1): 1-2.