Poduszki przeciwodleżynowe - profilaktyka odleżyn dla osób długotrwale siedzących

Długotrwałe siedzenie – zwłaszcza u osób niechodzących, z ograniczoną mobilnością lub poruszających się na wózku inwalidzkim – wiąże się z ryzykiem powstawania odleżyn. Te bolesne zmiany skórne są efektem stałego ucisku na tkanki, który prowadzi do ich niedokrwienia i uszkodzenia.

Jednym z najprostszych, a zarazem najskuteczniejszych sposobów zapobiegania tym problemom są poduszki przeciwodleżynowe – nieodłączny element wyposażenia każdego wózka inwalidzkiego.

Dlaczego warto korzystać z poduszek przeciwodleżynowych?

Poduszka przeciwodleżynowa to nie tylko kwestia wygody – to realna profilaktyka zdrowotna.

Dzięki odpowiedniemu rozłożeniu nacisku i podparciu ciała:

•    chroni skórę i tkanki przed nadmiernym uciskiem,

•    poprawia krążenie krwi w miejscach szczególnie narażonych na odleżyny (okolice kości krzyżowej, kulszowej i pośladków),

•    pomaga utrzymać prawidłową postawę siedzącą,

•    redukuje napięcie i ból mięśniowy,

•    poprawia komfort i jakość życia osób przebywających wiele godzin w pozycji siedzącej.

Regularne korzystanie z odpowiednio dobranej poduszki przeciwodleżynowej znacząco zmniejsza ryzyko powstania ran i pozwala na dłuższe, bezpieczne użytkowanie wózka inwalidzkiego.

Rodzaje poduszek przeciwodleżynowych

Na rynku dostępnych jest kilka podstawowych rodzajów poduszek, różniących się materiałem wypełnienia, budową i sposobem działania.

Poduszki piankowe lub piankowo-żelowe

To najprostszy typ poduszek, wykonany z pianki poliuretanowej lub pianki z pamięcią kształtu (visco).

•    Zalety: niska cena, niska waga, bezobsługowość.

•    Wady: ograniczona trwałość i skuteczność; pianka z czasem się odkształca, co obniża jej właściwości ochronne.

•    Cena orientacyjna: 100–250 zł.

Poduszki piankowe polecane są osobom o mniejszym ryzyku odleżyn, które spędzają w pozycji siedzącej umiarkowany czas w ciągu dnia.

Poduszki przeciwodleżynowe pneumatyczne (powietrzne)

To najbardziej zaawansowany typ poduszek przeciwodleżynowych. Zbudowane są z jednej lub wielu komór wypełnianych powietrzem, które można regulować pod względem ciśnienia.

•    Zalety: bardzo skuteczne w profilaktyce odleżyn, idealnie dopasowują się do kształtu ciała, odciążają miejsca najbardziej narażone na ucisk, zapewniają bardzo dobrą wentylację skóry.

•    Wady: wymagają okresowej kontroli ciśnienia i są droższe niż modele piankowe. Po kilku latach mogą stracić szczelność

•    Cena orientacyjna: 600–2000 zł.

Dlaczego poduszki pneumatyczne są lepsze od piankowych?

Poduszki pneumatyczne przewyższają modele piankowe przede wszystkim elastycznością i skutecznością w rozłożeniu nacisku.

Powietrze w ich komorach swobodnie przemieszcza się, dzięki czemu powierzchnia podparcia dopasowuje się do kształtu ciała użytkownika, minimalizując punkty nadmiernego ucisku.

W modelach wielokomorowych każda strefa poduszki działa niezależnie, co dodatkowo zwiększa bezpieczeństwo i komfort.

W efekcie poduszki pneumatyczne:

•    skuteczniej zapobiegają odleżynom,

•    lepiej stabilizują pozycję siedzącą,

•    poprawiają krążenie krwi,

•    zachowują swoje właściwości przez dłuższy czas niż pianka.

To najlepszy wybór dla osób, które spędzają w pozycji siedzącej wiele godzin dziennie lub są całkowicie unieruchomione.

Poduszki zmiennociśnieniowe z pompą. 

Na rynku spotkać można również poduszki przeciwodleżynowe zmiennociśnieniowe, które – podobnie jak materace przeciwodleżynowe – wyposażone są w pompę cyklicznie zmieniającą  ciśnienie wkomorach poduszki.

Dzięki regularnemu napełnianiu i opróżnianiu komór powietrznych, punkty podparcia ciała zmieniają się co kilka minut. Takie rozwiązanie:

•    zapewniapoprawę ukrwienia tkanek,

•    redukuje ryzyko powstawania odleżyn,

•    wspomaga leczenie istniejących zmian skórnych,

•    nie wymaga aktywnego zmieniania pozycji przez użytkownika.
Cena orientacyjna: 1200–2000 zł.

Refundacja NFZ na poduszki przeciwodleżynowe

Poduszki pneumatyczne mogą byćczęściowo refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Zgodnie z aktualnymi zasadami z 2025 r.refundacja wynosi:

•    350 zł w przypadku poduszki wielokomorowej,

•    280 zł w przypadku poduszki jednokomorowej.

Aby uzyskać refundację, należy posiadać zlecenie wystawione przez lekarza (np. lekarza rodzinnego) i zrealizować je w sklepie medycznym mającym podpisaną umowę z NFZ.

Podsumowanie

Poduszki przeciwodleżynowe to niezbędny element wyposażenia osób długotrwale siedzących.

Choć proste poduszki piankowe mogą być wystarczające dla użytkowników o niewielkim ryzyku odleżyn, to najwyższy poziom ochrony i komfortu zapewniają modele pneumatyczne oraz zmiennociśnieniowe z pompą.

Ich stosowanie to skuteczny sposób na poprawę jakości życia, zmniejszenie bólu, zapobieganie ranom i utrzymanie prawidłowego krążenia.

Dzięki refundacji NFZ koszt zakupu takiej poduszki jest znacząco niższy, a korzyści zdrowotne – bezcenne.

Artykuł przygotowany przy wsparciu sklepu medycznego mediplus.pl – specjalisty w dziedzinie sprzętu rehabilitacyjnego i profilaktyki przeciwodleżynowej.