Soczewki fakijne – co warto o nich wiedzieć?

Szacuje się, że na świecie żyje ponad 1,5 miliarda ludzi z krótkowzrocznością i ok. 500 milionów osób z dalekowzrocznością. Co drugi Polak nosi okulary lub szkła kontaktowe – najpopularniejsze przyrządy optyczne do korekcji wad wzroku. Osoby, które chcą poprawić wzrok w inny sposób, często decydują się na korekcję laserową. Warto jednak wiedzieć, że nie jest to jedyna dostępna możliwość. Coraz większą popularność zdobywają soczewki fakijne, które stanowią alternatywę dla nieodwracalnego zabiegu laserowego. 

Czym są soczewki fakijne?

Słowo „fakijne” pochodzi od greckiego fakos oznaczającego po prostu „soczewkę”. Określenie to można więc tłumaczyć jako „soczewka soczewkowa”, co wcale nie jest przypadkowe – sztuczną soczewkę fakijną wszczepia się bowiem do oka, z którego nie usuwa się soczewki naturalnej pacjenta.

Soczewka fakijna przypomina szkło kontaktowe, lecz jest ona wszczepiana na stałe do środka oka – między tęczówkę a soczewkę własną. Ze względu na miejsce wszczepienia nazywamy ją soczewką tylnokomorową. Innym rodzajem soczewek fakijnych są soczewki przedniokomorowe, które wszczepia się do przedniej komory oka, między rogówkę a tęczówkę.  

Najpopularniejsze soczewki fakijne Visian ICL produkuje się z kolameru (Collamer®) – biokompatybilnego materiału będącego połączeniem naturalnie występującego w organizmie kolagenu z polimerem. Badania kliniczne nad soczewkami fakijnymi rozpoczęto w 1993 roku, a do tej pory na całym świecie wszczepiono już ponad milion soczewek. Pierwszy wszczep soczewek fakijnych ICL w Polsce wykonał w 2014 roku prof. Marek Rękas z Centrum Medycznego MAVIT. 

Kto może zakwalifikować się do zabiegu?

Korekcja wady wzroku za pomocą soczewek fakijnych ma znacznie mniej przeciwwskazań niż laserowa korekcja oczu, dlatego mogą z niej skorzystać osoby, które nie zakwalifikowały się do zabiegu laserem.

Wszczepienie soczewki fakijnej to propozycja dla osób:

• między 21. a 50. rokiem życia,
• o stabilnej wadzie wzroku przynajmniej od 12 miesięcy,
• z krótkowzrocznością od -0,5D do -20D,
• z dalekowzrocznością od +0,5D do +10D,
• z astygmatyzmem od 0,5D do 6D,
• z odpowiednio głęboką komorą przednią (≥ 2,8 mm mierzoną od śródbłonka oka),
• z odpowiednią gęstością komórek śródbłonka (zależną od wieku i głębokości komory przedniej),
• z kątem przesączania III i IV stopnia (szeroko otwartym),
• zdyskwalifikowanych z korekcji laserowej: z cienką rogówką lub zespołem suchego oka.

Jak wygląda kwalifikacja do zabiegu?

Zanim pacjent zostanie zakwalifikowany do zabiegu wszczepienia soczewki fakijnej, musi przejść szczegółowe badania okulistyczne. Ich celem jest zapewnienie najwyższego bezpieczeństwa oraz wyliczenie indywidualnej mocy soczewki. 

Do badań kwalifikacyjnych zaliczamy:

• komputerowe badanie wady wzroku,
• badanie ciśnienia śródgałkowego,
• ocenę ostrości wzroku do dali i bliży,
• topografię rogówki,
• ocenę przedniego i tylnego odcinka rogówki,
• badanie dna oka,
• pomiar średnicy rogówki,
• biometrię optyczną,
• badanie komórek śródbłonka.

Wszczepienie soczewki fakijnej – przeciwwskazania

Choć wszczepienie soczewki fakijnej jest zabiegiem odwracalnym i dostępnym dla pacjentów z bardzo dużymi wadami wzroku, nie każdy może poddać się operacji.

Najpopularniejsze przeciwwskazania obejmują:

• anomalie i choroby tęczówki,
• jaskrę i zaćmę,
• wąski kąt przesączania,
• starczowzroczność,
• ciążę i karmienie piersią,
• inne zabiegi okulistyczne.

Zalety soczewek fakijnych

Zastanawiasz się, czy soczewka fakijna to rozwiązanie, którego szukasz? Zanim podejmiesz decyzję, sprawdź zalety tego nowoczesnego zabiegu.

• Szeroki zakres korekcji wzroku – korekcja krótkowzroczności aż do -20D (zabiegi laserowe wykonuje się jedynie do -10D), a dalekowzroczności do +10D (korekcja laserowa tylko do +6D).
• Biokompatybilny materiał – soczewki tylnokomorowe produkowane są z kolameru, bardzo dobrze tolerowanego przez oko materiału na bazie kolagenu.
• Elastyczność – soczewki fakijne są wysoko uwodnione i elastyczne, dlatego ich implantacja jest łatwa i trwa ok. 15 minut.
• Odwracalność – w przeciwieństwie do korekcji laserowej zabieg wszczepienia soczewki fakijnej jest w pełni odwracalny (co jest ważne, jeśli np. wada wzroku się pogłębi). Dzięki temu, że soczewka jest zwijalna, może być usunięta przez małe cięcie.
• Wygoda i funkcjonalność – soczewki fakijne wyróżniają się doskonałą przeziernością i niskim współczynnikiem odbicia. Taka soczewka jest też niewyczuwalna dla pacjenta i niewidoczna z zewnątrz.
• Ochrona UV – soczewki tylnokomorowe są wyposażone w filtry UV, dlatego chronią oczy przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym.
• Brak osadu białkowego – naładowany ujemnie kolamer odpycha cząsteczki białka, dlatego na powierzchni soczewki nie gromadzą się depozyty proteinowe (w przeciwieństwie do innych soczewek wewnątrzgałkowych).
• Brak ryzyka rozwoju zespołu suchego oka – dotyczy to również innych powikłań rogówkowych, do których może dojść w przypadku korekcji laserowej.
• Krótki okres rekonwalescencji – uzyskanie użytecznej ostrości widzenia następuje po 3-7 dniach, a pacjent otrzymuje zwolnienie lekarskie na 7-30 dni.

Czy soczewki fakijne można wszczepić na NFZ?

Wszczepienie jednej soczewki fakijnej kosztuje ok. 8000 zł. Do tej kwoty należy doliczyć koszt kwalifikacji do zabiegu (ok. 300 zł) i badań kontrolnych (ok. 80 zł). Soczewki fakijne nie są obecnie refundowane przez NFZ, dlatego zabieg można wykonać wyłącznie prywatnie.