Artroskopia kolana - czym jest i jak przebiega zabieg?

Staw kolanowy to jeden z największych i najbardziej złożonych stawów w ciele człowieka. Jest narażony na znaczny stres, zwłaszcza w życiu codziennym i rekreacyjnym, np. podczas uprawiania sportu. Również podczas wykonywania czynności stresujących zawodowo, ze względu na wysoki poziom stresu jest obarczony chorobami i urazami. Jakie to urazy i jak podjąć właściwe leczenie? Na te pytania odpowiedzą eksperci Centrum Medycznego Medicum.

Staw kolanowy umożliwia głównie ruchy prostujące i zginające, a mniej ruchów obrotowych. Składa się z rzepki, torebki stawowej, różnych struktur więzadeł (więzadła krzyżowego tylnego i przedniego, więzadła pobocznego wewnętrznego i zewnętrznego) oraz łąkotki zewnętrznej i wewnętrznej. Struktury te zapewniają funkcję i stabilność stawu kolanowego. Powierzchnia stawowa pokryta jest odpowiednią warstwą chrząstki.

Czym jest artroskopia?

Artroskopia stawu kolanowego, zwana artroskopią kolana, umożliwia diagnozowanie i leczenie chorób oraz urazów stawu kolanowego. Ta małoinwazyjna procedura jest najczęściej stosowana przy urazach łąkotki i więzadła krzyżowego, ale ma również zastosowanie diagnostyczne i terapeutyczne w przypadku zapalenia lub infekcji stawu kolanowego. 

Jakie urazy i choroby stawu kolanowego nadają się do zabiegu artroskopowego?

Artroskopia w stawie kolanowym może z powodzeniem leczyć uszkodzenia łąkotki, uszkodzenia chrząstki, wolne trzony stawowe, zerwania więzadła krzyżowego, zapalenie błony maziowej oraz podobne inne choroby i następstwa urazów. Oczywiście tylko drobne kontuzje i uszkodzenia stawu kolanowego można z powodzeniem leczyć artroskopią. W przypadku zmian zwyrodnieniowych na dużą skalę, takich jak zaawansowana choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego z narastaniem kości, całkowitym zużyciem chrząstki itp., zawsze będzie preferowana procedura otwarta.

Jakie są zalety stosowania artroskopii?

Dzięki artroskopii doświadczony i wyszkolony chirurg może precyzyjnie ocenić wszystkie uszkodzenia stawu kolanowego za pomocą mini kamery i leczyć je bezpośrednio w najlepszy możliwy sposób. Powiększona optyka pozwala wykonać operację z bardzo dużą precyzją. Artroskopia kolana jest mniej stresująca, a także mniej bolesna dla pacjenta, niż otwarta operacja. Staw kolanowy szybciej się regeneruje i jest bardziej sprężysty. Mniejsze zabiegi artroskopowe, jak w przypadku leczenia łąkotki, można wykonywać ambulatoryjnie, natomiast nieco bardziej skomplikowane operacje artroskopowe, takie jak operacja więzadła krzyżowego, zwykle wiążą się z krótkim pobytem w klinice trwającym tylko 48-72 godziny. W przypadku artroskopii kolana ogólne ryzyko chirurgiczne takie jak infekcja, wtórne krwawienie, uszkodzenie nerwów, usztywnienie stawów, zakrzepica itp., jest na ogół znacznie mniejsze niż w przypadku operacji otwartego stawu kolanowego.

Jak przygotować się do zabiegu? 

Przed artroskopią stawu kolanowego szczegółowo bada się staw kolanowy, a rozległość urazu lub choroby rejestruje się za pomocą zdjęć rentgenowskich albo rezonansu magnetycznego.

Pacjent ma zakaz spożywania pokarmu przez co najmniej sześć godzin oraz ma nie przyjmować płynów co najmniej 3 godziny przed zabiegiem. Kilka dni wcześniej odstawia się leki hemostatyczne. Przed operacją w razie potrzeby przeprowadza się badania krwi, EKG i pomiary ciśnienia.

Jak przebiega operacja? 

Artroskopia kolana jest często wykonywana w warunkach ambulatoryjnych. Do znieczulenia zwykle stosuje się znieczulenie podpajęczynówkowe. W zależności od sytuacji czasami do zabiegu preferowane jest znieczulenie ogólne. Przyrząd optyczny o grubości ołówka wraz z aparatem wprowadza się do stawu kolanowego przez niewielkie nacięcie w skórze. Kolejne nacięcie skóry służy do wprowadzania narzędzi chirurgicznych. Podczas całego zabiegu staw przepłukuje się specjalnym płynem. Poszerza to przestrzeń stawową i umożliwia lepszy widok z kamery.

Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu częściowym lub ogólnym i jest w dużej mierze bezkrwawy. Kamera i odpowiednie instrumenty chirurgiczne są wprowadzane przez dwa małe nacięcia w tkance, a obrazy są przesyłane na monitor. Następnie w zależności od wyników ma miejsce terapia. W przypadku np. pęknięcia łąkotki uszkodzona część powodująca ból jest usuwana za pomocą małych narzędzi tnących, aż pozostanie tylko zdrowa, twarda tkanka. Urazy chrząstki można również leczyć różnymi technikami. W przypadku zerwania więzadła krzyżowego operację wymiany więzadła przeprowadza się z użyciem własnej tkanki ścięgien. Operacja trwa zwykle około 15 minut, a wszelkie interwencje trwają maksymalnie 45 minut.

Aby móc wykonywać operacje artroskopowe zespół specjalistów Centrum Medycznego Medicum wyróżnia się wysokimi umiejętnościami teoretycznymi i praktycznymi, które gwarantują bezstresowe przeprowadzanie wszelkich zabiegów. Zapraszamy do kontaktu z naszymi lekarzami.

Jak długo trwa leczenie uzupełniające? 

Po artroskopii kolano nie jest unieruchomione. Zginanie i prostowanie pacjent powinien rozpocząć natychmiast. Szczególnie ważna jest fizjoterapia z ćwiczeniami ruchowymi, wzmacnianiem mięśni i treningiem chodu. Jeśli uszkodzony obszar zostanie usunięty, tak jak ma to miejsce w przypadku pęknięcia łąkotki, konieczne jest częściowe odciążenie stawu za pomocą kul przez 2 do 3 dni. Następnie w zależności od objawów w ciągu kolejnego tygodnia następuje wzrost wykorzystania operowanych struktur aż do pełnego obciążenia. W takich przypadkach niezdolność do pracy wynosi od dwóch do trzech tygodni.

Jeśli łąkotka zostanie zszyta, chrząstka zastępuje więzadło trzymające rzepkę lub więzadło krzyżowe. Może być wtedy konieczne ograniczenie ruchu poprzez zastosowanie szyny. W tym czasie konieczna jest profilaktyka w kierunku zakrzepicy za pomocą strzykawek z heparyną. W związku z tym niezdolność do pracy może zostać przedłużona od 4 do 8 tygodni. 

Dalsze postępowanie uzależnione jest od rodzaju urazu i zastosowanego leczenia operacyjnego. Po drobnych interwencjach chirurga można szybko ponownie obciążyć staw kolanowy. Po operacjach więzadła krzyżowego lub po zszyciu albo usunięciu części łąkotki osiągnięcie pełnej mobilności trwa dłużej. Całkowite wyleczenie w takich przypadkach może zająć do trzech miesięcy. Proces gojenia jest sprawdzany podczas regularnych wizyt kontrolnych.

Chirurdzy ortopedzi pracujący w Centrum Medycznym Medicum mają ogromne doświadczenie i oferują pacjentom pełne bezpieczeństwo w operacjach ortopedycznych i chirurgii urazowej. Wszelkie informacje dotyczące artroskopii i zabiegów kolana dostępne na: https://www.cmmedicum.com/leczenie-operacyjne/chirurgia-kolana/