Rozwój społeczny twojego dziecka – wszystko, co powinnaś wiedzieć

Noworodek, który pojawia się na świecie, potrafi komunikować się z nim jedynie poprzez płacz i krzyk. W okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa najbliższymi mu osobami będą rodzice, zwłaszcza mama, z którą łączy go wyjątkowa więź. W jaki sposób rozwijają się jego umiejętności społeczne? Poznaj kilka ważnych informacji na ten temat.

Rozwój dziecka – kiedy u maluszka zaczynają kształtować się umiejętności społeczne?

Rozwój społeczny dziecka rozpoczyna się już od pierwszego miesiąca życia. Niemowlę uczy się adaptować do otoczenia, „po swojemu” się z nim komunikować oraz nawiązywać pierwsze więzi. Na wszystko potrzebuje jednak czasu.

Zanim ukończy trzeci miesiąc, w odpowiedzi na mowę i pieszczoty na jego buzi będzie już pojawiał się uśmiech. Choć jednak wygląda rozkosznie, nie każdy dostąpi zaszczytu bycia tym uśmiechem obdarzonym, szczególnie w drugim półroczu życia, kiedy częsta jest niechęć dziecka do obcych. Maluch skupia bowiem swoją uwagę głównie na mamie i tacie. Około 9. miesiąca życia zwykle zaczyna się także przejawiać „lęk separacyjny”, który polega na niepokoju i rozdrażnieniu w sytuacjach, kiedy dziecko nie widzi mamy i potrzebuje z jej strony wiele uwagi. Lęk separacyjny może utrzymywać się do ukończenia 2 lat. Oczywiście nie oznacza to, że dziecko w tym wieku wcale nie obdarza sympatią innych osób, które go odwiedzają. Na pierwszym miejscu zawsze są jednak rodzice.^1,2

Malec, który na tym etapie rozwoju jest już bardziej ruchliwy, zaczyna również wykazywać zainteresowanie innymi dziećmi. W drugim roku życia dzieci jednak bawią się raczej obok siebie niż ze sobą. Na wspólne zabawy przyjdzie czas w kolejnych latach. Bardzo typowe jest również silne przywiązanie do swoich zabawek i niechęć do dzielenia się czy udostępniania do zabawy innym dzieciom.^1,3

Wyraźnym przejawem kształtowania się umiejętności społecznych u dziecka jest również baczne obserwowanie oraz naśladowanie dorosłych. W wieku około 2 lat maluchy zaczynają też okazywać swoją indywidualność, co czasami przyjmuje formę buntu. Warto pozwolić więc podejmować im pierwsze małe wybory, na przykład dotyczące codziennego ubioru albo formy zabawy. „Bunt dwulatka” wymaga od rodziców dużej dozy cierpliwości, jednak trzeba pamiętać, że w ten sposób u dzieci kształtuje się charakter.^3,4

Kiedy dziecko zaczyna mówić?

Rozwój mowy jest niewątpliwie bardzo wyczekiwany przez rodziców. Choć wcześniej mniej więcej uczą się znaczenia swoistego „języka” malucha, z pewnością są dumni z każdego nowo poznanego słowa oraz formułowania przez malca pierwszych zdań. Jednak kiedy to nastąpi? Pamiętaj, że na dziecku nie można wywoływać presji, jednak na pewno dobrze jest stymulować rozwój mowy poprzez częste mówienie do niego, czytanie mu książeczek dla dzieci, pokazywanie przedmiotów i obiektów, używając ich wyraźnych nazw (nie należy ich zdrabniać ani przekręcać). Dziecko nie od razu będzie umiało je powtórzyć, ale na pewno zakoduje w pamięci nowo poznane dźwięki. Roczne dziecko potrafi zwykle wypowiedzieć ze zrozumieniem około 5 wyrazów, na przykład „mama”, „tata”, „baba”. Rozumie ich jednak znacznie więcej, a jego słownik będzie się intensywnie rozwijał w kolejnych latach. Do drugich urodzin dziecko może już nawet układać swoje pierwsze, proste, zwykle dwuwyrazowe zdania. Słownik trzylatków obejmuje około 1000-1500 słów, a do ukończenia 6 lat może liczyć nawet 4500. Komunikacja z dzieckiem jest już wtedy bardzo płynna.⁵

Dziecko potrzebuje swoich rodziców i opiekunów w każdej dziedzinie rozwoju, jednak w przypadku kształtowania się umiejętności społecznych to szczególnie ważne. Głęboka więź z rodzicami pomoże mu bowiem w budowaniu bliskich i zdrowych relacji w przyszłości, co pozytywnie odbije się na jakości jego życia.

Bibliografia:

1. Developmental milestones socialisation in babies. https://www.babycentre.co.uk/a6576/developmental-milestones-socialisation-in-babies Data dostępu: 15.08.2020.


2. Krawczyński M. Harmonogram prawidłowego rozwoju na pierwsze 2 lata życia dziecka. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/prawidlowyrozwoj/rozwojfizyczny/57403,harmonogram-prawidlowego-rozwoju-na-pierwsze-2-lata-zycia-dziecka Data dostępu: 15.08.2020.


3. How and when do babies develop social skills? https://www.nct.org.uk/baby-toddler/emotional-and-social-development/how-and-when-do-babies-develop-social-skills Data dostępu: 15.08.2020.


4. Solecka B. Bunt u dzieci. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/prawidlowyrozwoj/rozwojspoleczny/141054,bunt-u-dzieci Data dostępu: 15.08.2020.


5. Kamińska B., Siebert B. Podstawy rozwoju mowy u dzieci. Forum Medycyny Rodzinnej 2012, 6(5): 236–243.