Rezonans magnetyczny - wskazania do badania

Rezonans magnetyczny, dzięki precyzyjnemu obrazowi, jaki można uzyskać wykonując to badanie jest doskonałym narzędziem diagnostycznym. Lekarz prowadzący chorego, nawet po wykonaniu wielu badań może mieć wątpliwości, jaka jest przyczyna choroby, lub ma problem ze stwierdzeniem, w jakim stanie zawansowania choroby jest pacjent, może zlecić wykonanie rezonansu magnetycznego. Badanie przeprowadzone przy pomocy rezonansu magnetycznego daje doskonały obraz tkanek miękkich, oraz układu szkieletowego, a nawet szpiku kostnego, mózgu, serca, a generalnie rzecz ujmując badaniem może być objęty każdy fragment ludzkiego ciała. Rezonans magnetyczny wspomagany innymi badaniami takimi jak na przykład USG potrafi pokazać jak funkcjonują narządy wewnętrzne człowieka Najczęściej badanie rezonansem magnetycznym zleca lekarz prowadzący, który podejrzewa występowanie wszelkiego rodzaju guzów lub procesów nowotworach. Badanie bardzo dobrze sprawdza się w diagnostyce kręgosłupa. Obecnie głównymi wskazaniami do tego badania są schorzenia ośrodkowego układu nerwowego: choroby otępienne (np.: choroby Parkinsona, Picka, Alzheimera, Huntingtona, Creuzfeldta - Jakoba czy neuroborelioza), trudne do oceny i prawidłowego zdiagnozowania nowotwory mózgu, choroby demielinizacyjne (np.: stwardnienie rozsiane, ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia, poprzeczne zapalenie rdzenia, choroba Schildera), zmiany popromienne ośrodkowego układu nerwowego, ocena naczyń mózgowia, wszelkie zaburzenia neurologiczne z trudną do zdiagnozowania przyczyną i wiele innych schorzeń.

Rezonans magnetyczny – na czym polega badanie

Rezonans magnetyczny to rodzaj badania , które wykorzystuje bardzo silne pole magnetyczne i fale radiowe. Badanie to wykorzystuje właściwości atomu wodoru, a dokładnie jego zachowanie w silnym polu magnetycznym, w którym można zaobserwować nieznaczne drgania. Detektory znajdujące się w urządzeniu, odczytują te drgania i po obróbce cyfrowej przekazują na monitor komputerowy bardzo dokładny obraz badanego obiektu. Samo badanie jest zupełnie bezbolesne i nieinwazyjne. Małe dzieci i osoby chorujące na klaustrofobię mogą odczuwać dyskomfort, ponieważ badanie wykonuje się po umieszczeniu ciała człowieka w pewnego rodzaju tubie. Pacjent wjeżdża do urządzenia na specjalnej platformie i musi w nim pozostać nieruchomo. Część pacjentów nie lubi „dziwnych dźwięków”, które towarzyszą badaniu, ale jeżeli nie ma przeciwwskazań do badania można skorzystać ze specjalnych zatyczek tłumiących hałas. Trzeba uzbroić się w cierpliwość podczas badania, ponieważ w zależności od badanego fragmentu może ono trwać od 10 do 45 minut, a w przypadku badania niektórych fragmentów ciała nawet dłużej, niestety pacjent musi wtedy pozostawać w całkowitym bezruchu.

Rezonansem magnetyczny – przygotowanie do badania

Badanie rezonansem magnetycznym jest całkowicie bezpieczne i nie wymaga specjalnych przygotowań. W zależności od obszaru badania, najczęściej trwa kilkanaście minut. Nie trzeba być na czczo, chyba, że pacjenci, którzy z jakiegoś powodu będą poddawani działaniu środków uspokajających, podczas sedacji trzeba wstrzymać się od jedzenia i picia nawet do 8 godzin przed planowanym badaniem, podobnie jak pacjenci, którym ze względów na rodzaj badania będzie dożylnie podawany środek kontrastujący. Przed badaniem trzeba zdjąć wszystkie ozdoby takie jak kolczyki, zegarki, obrączki i łańcuszki. Powinno się tez ograniczyć stosowanie makijażu, ponieważ niektóre kosmetyki, szczególnie lakier do włosów mogą zawierać śladowe ilości metali, . co może zaburzyć badanie. Pacjent, u którego zajdzie potrzeba badania całego ciała, będzie poproszony o założenie szpitalnej odzieży jednorazowej. Na badanie powinniśmy przyjść spokojni, pozytywnie nastrojeni psychicznie, najlepiej po załatwieniu potrzeb fizjologicznych, aby czuć się komfortowo w przypadku badania trwającego dłużej. Oczywiście zgłaszając się na badanie powinniśmy zabrać ze sobą niezbędne dokumenty takie jak: ważne skierowanie, dokument potwierdzający tożsamość, jeżeli wcześniej były wykonywane inne badania diagnostyczne – to aktualne wyniki przeprowadzonych badań, aktualne badanie kreatyniny z oznaczeniem jej stężenia w surowicy krwi, w przypadku, kiedy pacjent był hospitalizowany – wypis ze szpitala, a w przypadku pacjentów niepełnoletnich – książeczka zdrowia. Ponadto dzieci młodzież przed 18 rokiem życia, na badaniu musi pojawić się z rodzicem, lub opiekunem prawnym – posiadającym oryginał dokumentu, który potwierdza opiekę nad niepełnoletnim.

Rezonansu magnetycznego z kontrastem – przeciwwskazania

Badanie przy użyciu rezonansu magnetycznego jest nieszkodliwe dla organizmu, jednak istnieje grupa pacjentów objętych przeciwwskazaniami do tego typu badania diagnostycznego. Względnie nie zaleca się badania RM osobom z alergiami na skład podawanego dożylnie kontrastu. Kontrast podawany jest w przypadku badania, w którym na przykład niezbędne będzie lepsze obrazowanie struktur układu krwionośnego naczyń wieńcowych i serca. Ponieważ podawany kontrast zawiera cząsteczki jodu może wywoływać reakcje alergiczne u osób uczulonych na jod. Środek podawany, jako kontrast przechodzi ciągłe modyfikacje i obecnie jest w nim zupełnie niewielka ilość jodu, jednak pacjenci powinni być świadomi, że ryzyko – choć dla bardzo wąskiej grupy ludzi – to jednak istnieje. Przed badaniem, pacjent dostaje do wypełnienia szczegółową ankietę, w której również pojawiają się pytania o alergię. Często jednak osoba, która do tej pory nie była poddawana badaniom diagnostycznym z użyciem kontrastu, nie ma pojęcia czy jest na ten środek uczulona. Lekarze radiolodzy mają tego świadomość, dlatego jeżeli pacjent nie jest pewien reakcji na podawany kontrast, to podawana jest mu mała ilość i zostaje poddany bacznej obserwacji na reakcję alergiczną. Jeżeli nie wystąpiły objawy w postaci pokrzywki skórnej, bólu w miejscu podania kontrastu, nudności, zaburzeń smaku i innych zaburzeń anafilaktycznych – to znak, że próba biologiczna przebiegła pomyślnie i można przeprowadzić badanie RM z użyciem kontrastu. W innych przypadkach podaje się środki odczulające i antyalergiczne i ponawia się próbę lub lekarz prowadzący stwierdza silną reakcję alergiczną, co uniemożliwi badanie rezonansem magnetycznym z użyciem kontrastu.

Kolejnym i poważniejszym przeciwwskazaniem do badania z kontrastem jest przewlekła choroba nerek. Środek podawany, jako kontrast może powodować dysfunkcje pracy nerek, dlatego właśnie przed badaniem niezbędne jest aktualne badanie kreatyniny z oznaczeniem jej stężenia w surowicy krwi. Choroba nerek może stać na przeszkodzie, ale nie musi bezwzględnie wykluczać możliwości przeprowadzenia badania. Lekarz prowadzący badanie, może zastosować mniejszą ilość środka, co nie powinno zaszkodzić prawidłowej pracy nerek. Nie jest zalecane przeprowadzanie rezonansu magnetycznego z kontrastem u kobiet w ciąży, ponieważ środek kontrastujący ma zdolność przenikania przez łożysko i w ten sposób może kumulować się w organizmie płodu zaburzając rozwój jego narządów. Rezonans magnetyczny u kobiet w ciąży nie powinien być przeprowadzany bez poważnej przyczyny.

Ważnym przeciwwskazaniem do przeprowadzenia rezonansu magnetycznego jest też posiadanie przez pacjentów rozruszników serca lub neurostymulatorów (są to zasilane bateriami urządzenia, mające na celu elektryczną stymulację mózgu – najczęściej spotykanymi tego typu urządzeniami są: urządzenie służące do głębokiej stymulacji mózgu (DBS) i urządzenie do stymulacji nerwu błędnego (VNS) – te wszczepiane chirurgicznie układy mogłyby zostać narażone na uszkodzenie w silnym polu magnetycznym ). Badania RM nie wykonuje się bezwzględnie u osób, u których stwierdzono w oczodole metaliczne ciała obce, na przykład opiłki, które pod wpływem działania magnesu mogą się przemieszczać powodując uszkodzenie narządu wzroku. Ostateczną decyzję o wykonaniu badania podejmuje lekarz, także w przypadku pacjentów, którzy po zabiegach ortopedycznych mają wszczepione metalowe implanty takie jak śruby, gwoździe, druty, stawy i stabilizatory ortopedyczne oraz pooperacyjne klipsy i zastawy metaliczne, a także kobiety stosujące domaciczną wkładkę antykoncepcyjną.

Rrezonans magnetyczny, a tomografią komputerową – różnice między badaniami

Jak wspomniano już wcześniej rezonans magnetyczny jest badaniem bezbolesnym i nieinwazyjnym, można je powtarzać nawet często bez uszczerbku dla zdrowiu pacjenta. Do badania wykorzystuje się wprawdzie bardzo silne pole magnetyczne i fale radiowe, ale są one bezpieczne dla organizmu człowieka, dlatego na badanie rezonansem magnetycznym nie musimy mieć skierowania lekarskiego. Badanie można wykonać nawet małym dzieciom.

Przebieg tomografii komputerowej jest podobny do badania rezonansem magnetycznym. Pacjent podobnie jak przy RM wjeżdża na specjalnym stole a wokół badanej części ciała przesuwa się urządzenie robiące zdjęcia pod różnymi kątami. Wynikiem tego badania jest często kilkaset zdjęć, które po odebraniu przez detektor i obróbce cyfrowej tworzą obraz dwu, a czasami trójwymiarowy badanego organu lub części ciała. Zasadnicza różnica polega na tym, że podczas przeprowadzania badania metodą tomografii komputerowej zdjęcia uzyskiwane są za pomocą promieniowania rentgenowskiego. Dlatego też, choć sam przebieg badania wygląda podobnie, to wykorzystana jest zupełnie inna technika. Rezonans magnetyczny wykorzystuje pole magnetyczne i fale radiowe, a tomografia komputerowa – promieniowanie rentgenowskie. Z przyczyn diagnostycznych wykorzystuje się te dwie metody badawcze w zależności od celu, w jakim mają być wykorzystane wyniki badania..
Tomografia komputerowa częściej wykonywana jest w trybie pilnym, kiedy trzeba szybko stwierdzić np. obecność ciała obcego, krwawienie wewnątrzczaszkowe, poważne urazy głowy i inne podobne przypadki. Tomografię komputerową stosuje się również przy badaniach obejmujących klatkę piersiową i jamę brzuszną w diagnostyce chorób płuc i opłucnej, nowotworowej czy podejrzeniach zmian patologicznych.

Badanie rezonansem magnetycznym jest bardziej zaawansowane i daje dużo lepszy obraz zmian patologicznych, jednak ze względów ekonomicznych częściej wykonuje się tomografię komputerową. Badanie tomografem w przeciwieństwie do rezonansu pozwala również na badanie pacjentów z rozrusznikiem serca. W zależności od badanego obszaru ciała człowieka, zróżnicowanych potrzeb diagnostycznych, pilności wykonanego badania i ściśle określonych przeciwwskazań, badania wykonywane są zamiennie.