Helicobacter pylori - czym jest i jak rozpoznać zakażenie?

Układ pokarmowy człowieka narażony jest na wiele zakażeń. Drobnoustroje dostają się do ludzkiego organizmu wraz z pożywieniem, drogą kropelkową przez usta lub nos, a także przy kontakcie fizycznym z innym człowiekiem. Jedną z bakterii, którą stosunkowo łatwo się zarazić, jest helicobacter pylori. Sprawdź, czym ona jest i jakie choroby powoduje.

1. Czym jest Helicobacter pylori?
2. Helicobacter pylori – jak można się zarazić?
3. Helicobacter pylori – objawy i diagnostyka

Helicobacter pylori została odkryta stosunkowo niedawno. W 1982 roku jej obecność w ludzkim organizmie stwierdzili australijscy naukowcy Marshall i Warren. Bakteria ta uważana jest za groźną dla ludzkiego zdrowia, a w niektórych wypadkach nawet życia.

Czym jest Helicobacter pylori?

Helicobacter pylori to bakteria z rodziny pałeczkowatych, bytująca głównie w błonie śluzowej ludzkiego żołądka. Swoją nazwę wzięła od kształtu - wygląda jak pofałdowany wałeczek, zakończony kilkoma witkami (niektórym przypomina kalmary - popularne owoce morza). Naukowcy uważają, że kształt ten pomaga bakterii wnikać w błonę śluzową żołądka, która jest głównym jej pastwiskiem. Oprócz żołądka, Helicobacter pylori znajduje się również w dwunastnicy, a niekiedy również w kale i na powierzchni zębów. Zakażenie tymi bakteriami często ma charakter bezobjawowy, i właśnie dlatego uważane jest za tak groźne dla ludzkiego zdrowia. Nieleczone, może powodować wrzody żołądka lub dwunastnicy, stany zapalne układu pokarmowego, głównie w obrębie żołądka i dwunastnicy, chorobę Menetriera, a w skrajnych przypadkach nawet chłoniaka typu MALT lub inny rodzaj nowotworu żołądka.

Swoje destrukcyjne działanie Helicobacter pylori zawdzięcza zdolności wytwarzania ureazy, czyli enzymu, który rozkłada amoniak na mocznik i dwutlenek węgla. W ten sposób niszczy kwaśne środowisko żołądka i zmienia je na zasadowe, co ma katastrofalne skutki dla działania tego organu.

Helicobacter pylori – jak można się zarazić?

W literaturze wyróżnia się trzy możliwe drogi zakażenia Helicobacter pylori, przy czym każda z nich dotyczy transmisji bakterii z człowieka na człowieka. Do zakażenia dochodzi najczęściej w wieku dziecięcym, przy czym w tym wypadku choroba szybko przechodzi w stan uśpienia lub utajony. Uważa się, że Helicobacter pylori można zarazić się na drodze:

• gastro-oralnej,
• oralno-oralnej,
• fekalno-oralnej.

Najczęstszą przyczyną zakażenia jest droga gastro-oralna, polegająca na używaniu tych samych naczyń co osoba chora. Bakterie można również spożyć wraz z zakażonym pokarmem lub wodą (choć te przypadki dotyczą głównie krajów rozwijających się); zakażenie następuje także poprzez kontakt z płynami ustrojowymi osoby chorej.

Jak widać, bardzo łatwo jest zakazić się bakterią H. pylori. Trudno się przed tym ustrzec, ponieważ wiele osób nie ma świadomości, że są nosicielami. Profilaktyka opiera się głównie na utrzymaniu wysokiego stopnia higieny, w tym częstym myciu rąk.

Helicobacter pylori – objawy i diagnostyka

Choć zakażenie Helicobacter pylori często przebiega bezobjawowo, to w niektórych przypadkach występują fizyczne wskaźniki choroby. Nie sugerują one jednak wprost zakażenia tą bakterią, ponieważ są to objawy tożsame dla wielu innych chorób. Do dolegliwości, które mogą sugerować zakażenie Helicobacter pylori zalicza się ból brzucha, zlokalizowany głównie w jego górnej części, częsta zgaga, niestrawność, wzdęcia, występowanie nudności, mdłości i biegunki. Pojawia się również brak łaknienia oraz obniżone samopoczucie.

Występujące objawy nie dają pewności, że są skutkiem zakażenia Helicobacter pylori. Większość z nich ustępuje po zażyciu środków zobojętniających czy przeciwbólowych, dlatego do postawienia trafnej diagnozy konieczne jest wykonanie specjalistycznych badań w kierunku obecności Helicobacter pylori w organizmie człowieka. Badania te można zrobić w laboratorium https://diag.pl/sklep/badania/helicobacter-pylori-w-kale/ na kilka sposobów. Badaniu poddaje się kał, w którego składzie zostają oznaczone antygeny bakterii. Zestaw potrzebny do wykonania takiego badania można kupić w aptece, choć pewniejszą metodą jest skorzystanie z usług doświadczonego laboratorium. Oprócz kału, bada się również krew - w niej oznacza się przeciwciała. To metoda skuteczna, jeśli chcemy wykryć zakażenie, nie daje jednak pewności w przypadku chęci zweryfikowania wyleczenia choroby. W sposób nieinwazyjny można również sprawdzić obecność Helicobacter pylori w wydychanym powietrzu. Znakiem zakażenia jest obecność mocznika, będącego produktem rozkładu amoniaku.

Diagnostykę przeprowadza się niekiedy również w sposób inwazyjny. Badaniem podstawowym jest gastroskopia, podczas której z żołądka pobierany jest niewielki jego wycinek. Poddaje się go testowi barwnemu - pobrane tkanki nakłada się na na wskaźnik z mocznikiem i ocenia zmianę barwy. Ta metoda uważana jest za najskuteczniejszą zarówno w przypadku chęci wykrycia zakażenia, jak i ustąpienia choroby. Dla pacjenta nie jest ona jednak przyjemna, dlatego częściej zleca się badania nieinwazyjne, niewymagające specjalnego przygotowania.