Czego nie należy spożywać, chorując na cukrzycę?

Choroba cukrzycowa to prawdziwe wyzwanie dla pacjentów, którzy muszą dostosować swój codzienny jadłospis do specyficznych wymogów zdrowotnych. Prawidłowe żywienie ma ogromne znaczenie dla utrzymania stabilnego poziomu glukozy we krwi*, zapobiegania powikłaniom oraz poprawy samopoczucia. Dlatego tak istotne jest, aby dokładnie poznać listę produktów, których nie należy jeść przy cukrzycy.

 

Podstawowe zasady diety cukrzycowej

Dieta osób chorujących na cukrzycę powinna być zdrową dietą, tak samo jak każdego innego człowieka. W diecie osób z cukrzyca warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Przede wszystkim powinna dostarczać odpowiedniej ilości kalorii, dostosowanej do indywidualnych potrzeb pacjenta. Zbyt duża lub zbyt mała podaż energii może bowiem prowadzić do niekorzystnych wahań poziomu glukozy we krwi*.

Oprócz tego dieta cukrzycowa powinna charakteryzować się odpowiednim udziałem makroskładników – węglowodanów, białek i tłuszczów. Szczególnie istotne jest ograniczenie spożycia węglowodanów prostych, powodujących gwałtowne skoki glikemii. Zamiast nich należy sięgać po złożone węglowodany, które są bogate w błonnik, np. pełnoziarniste produkty zbożowe.

Kolejnym ważnym aspektem jest regularność spożywania posiłków. Osoby z cukrzycą powinny jeść 4–6 małych, ale pożywnych posiłków w równych odstępach czasu. Dzięki temu można utrzymać stabilny poziom cukru we krwi*. Ilość posiłków powinna być dostosowana do terapii, jaką leczony jest pacjent chorujący na cukrzycę.

 

Produkty, których należy unikać

Podstawową zasadą diety cukrzycowej jest unikanie produktów o wysokim indeksie glikemicznym (IG), czyli takich, które powodują szybki i gwałtowny wzrost stężenia glukozy we krwi.

Produkty zbożowe:

• biały chleb, bułki, pieczywo cukiernicze;
• makaron pszenny z mąki oczyszczonej – makaron biały;
• biały ryż;
• płatki śniadaniowe z dodanym cukrem.

Produkty mleczne:

• słodzone jogurty, słodzone maślanki, mleka smakowe, desery mleczne, budynie.

Słodycze i napoje:

• cukier, miód, syropy, galaretki;
• słodzone napoje gazowane, soki owocowe;
• słodkie desery, ciasta, ciastka, cukierki.

Warzywa i owoce:

• owoce suszone, kandyzowane, w syropie;
• warzywa długo gotowane, konserwowe.

Warto pamiętać, że lista produktów zakazanych nie jest stała – wszystko zależy od indywidualnej reakcji organizmu na dany pokarm. Dlatego istotne znaczenie ma uważne monitorowanie stężenia glukozy we krwi po spożyciu określonych produktów i stopniowe wprowadzanie zmian w diecie.

 

Produkty zalecane w diecie cukrzycowej

Aby skomponować prawidłowy jadłospis dla osoby z cukrzycą, należy wprowadzić dietę o niskim indeksie glikemicznym.

Dobrymi źródłami węglowodanów będą:

• pełnoziarniste pieczywo, kasze, makaron z mąki z pełnego przemiału;
• warzywa, zwłaszcza zielone liściaste;
• owoce jagodowe i cytrusowe, o niskiej zawartości cukrów.

Ponadto w diecie cukrzycowej powinny się znaleźć:

• chude mięso, ryby, jaja;
• produkty mleczne fermentowane, takie jak jogurt, kefir, maślanka;
• zdrowe tłuszcze roślinne, np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy.

Ważne jest również, aby posiłki były przygotowywane za pomocą zdrowych metod kulinarnych, takich jak gotowanie na parze, duszenie czy pieczenie. Dzięki temu można uniknąć nadmiernego wzrostu glikemii.

 

Dieta cukrzycowa – przykładowe menu

Przykładowy jadłospis dla osoby chorującej na cukrzycę:

• śniadanie: jajecznica z pomidorem i szpinakiem, chleb razowy;
• II śniadanie: papryka faszerowana twarożkiem;
• obiad: zupa jarzynowa, pieczony filet z kurczaka z surówką z kiszonej kapusty, kasza gryczana;
• podwieczorek: jogurt naturalny z orzechami i borówkami;
• kolacja: sałatka z rukolą, grillowanym łososiem i oliwą z oliwek.

Taka różnorodna dieta, oparta na produktach o niskim indeksie glikemicznym, dostarcza organizmowi niezbędnych składników odżywczych przy jednoczesnym utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi*. Regularne monitorowanie reakcji na poszczególne pokarmy pozwoli na dalszą optymalizację jadłospisu.

*poziom cukru we krwi = poziom glukozy = stężenie glukozy

Artykuł powstał we współpracy z Novo Nordisk, właścicielem strony https://www.dann.edu.pl/materia_y-dla-pacjenta.html

PL24CD00105

 

Źródła

1. A. Lewandowska, Niski indeks glikemiczny. Dieta dla zdrowia, RM, Warszawa 2021.
2. A. Jeznach-Steinhagen (red.), Żywienie osób z cukrzycą i chorobami towarzyszącymi, PZWL, Warszawa 2020.