Mononukleoza - czym jest i jak ją rozpoznać?

Mononukleoza to choroba powszechnie znana, a przez swoje nieswoiste objawy, często mylona z anginą lub przeziębieniem. Potocznie nazywa się ją chorobą pocałunków, ponieważ wirus bytuje w ludzkiej ślinie, a jedną z głównych dróg zakażenia są właśnie pocałunki.

Mononukleoza jest chorobą podstępną i trudną do zdiagnozowania. Wielu lekarzy ma z tym problem, fałszywie rozpoznając u chorego inne schorzenia, o typowym dla nich przebiegu.

Czym jest mononukleoza zakaźna?

Mononukleoza zakaźna to choroba wywoływana przez wirus Epsteina-Barr (EBV). Choć w wielu przypadkach przebiega bezobjawowo, jeśli już daje objawy, to jej przebieg jest zwykle ostry i nieprzyjemny dla pacjenta. Może na nią zachorować każdy, zarówno dziecko, jak i dorosły, niezależnie od wieku, poziomu odporności czy występowania chorób współistniejących. Mononukleoza zakaźna cechuje się długim okresem wylęgania, wynoszącym zwykle od 30 do 50 dni, przy czym zakażony pacjent może przekazać wirusa kolejnym osobom nawet na pół roku po wystąpieniu objawów. Leczenie mononukleozy ma charakter objawowy, nie przyczynowy, a przebyta choroba powoduje uodpornienie się organizmu na kolejne zakażenie.

Jak można się zarazić mononukleozą?

Wywołujący mononukleozę zakaźną wirus Epsteina-Barr osiedla się w ślinie ludzkiej i z łatwością przenosi się wraz z nią do kolejnego, mającego z nią styczność organizmu ludzkiego. Wystarczy jeden pocałunek, napicie się z tej samej szklanki co osoba zakażona lub zjedzenie kęsa pożywienia z tego samego widelca, aby stać się "właścicielem" wirusa. W przypadku dzieci, wirus przenosi się również na zabawkach, które niemowlęta wkładają do buzi. Zakazić można się więc bardzo szybko i na wiele sposobów.

Jakie są objawy mononukleozy?

Wiedząc już co to jest mononukleoza, warto poznać również jej objawy. Początkowo choroba ta bardzo przypomina przeziębienie, grypę lub anginę. Odczuwany jest ból gardła, gorączka sięgająca 40°C i powiększenie węzłów chłonnych, a na migdałkach pojawia się biały, charakterystyczny dla anginy nalot. U wielu chorych występują także bóle głowy i brzucha, nudności i wymioty, jak również osutka skórna. Typowe są: uczucie zmęczenia, osłabienie koncentracji, senność, obrzęki powiek, nasady nosa i łuków brwiowych, występowanie wybroczyn na podniebieniu oraz wydobywający się ust nieprzyjemny zapach. U wielu pacjentów pojawiają się również objawy niewidoczne gołym okiem, np. powiększenie śledziony lub zapalenie wątroby.

Katalog objawów jest bardzo szeroki, jednak żaden z nich nie wskazuje bezpośrednio na mononukleozę zakaźną. Z tego powodu choroba ta tak często jest mylona z innymi schorzeniami. Dodatkowym utrudnieniem jest zróżnicowanie występowania objawów ze względu na wiek pacjenta. I tak np. u dzieci niemal w 100% przypadków pojawia się powiększenie śledziony i wątroby, a sama gorączka może trwać nawet przez miesiąc. Dorośli natomiast częściej odczuwają objawy związane z obniżonym samopoczuciem, a więc zmęczenie, osłabienie, wyczerpanie czy senność.

Objawem, który wykorzystuje się podczas diagnostyki mononukleozy zakaźnej, jest leukocytoza i limfocytoza, a więc patologie występujące w obrębie krwi, widoczne w wynikach badań morfologicznych. W przypadku osób cierpiących z powodu niedoboru odporności, pojawia się niekiedy zespół limfoproliferacyjny.

Interesuje Cię ten temat? Przeczytaj więcej o mononukleozie w artykule: https://diag.pl/pacjent/mononukleoza-zakazna-co-nalezy-wiedziec-na-jej-temat/.