Wypadek drogowy a pierwsza pomoc - prawne konsekwencje za brak udzielenia pomocy?

Każdy z nas miał zapewne choć raz w życiu do czynienia z kursem udzielania pierwszej pomocy. Zapewne każdy z nas pamięta obawy związane z brakiem pewności swoich umiejętności. Zastanawialiście się czy potrafilibyście pomóc poszkodowanym będąc świadkiem wypadku drogowego? Co byście zrobili widząc ofiary zdarzenia? Czy moglibyście w takiej sytuacji odpowiednio zareagować?

Pomożemy Wam dziś zrozumieć pojęcie obowiązku udzielenia pierwszej pomocy od strony prawnej, jak również omówimy ewentualne konsekwencje związane z brakiem wypełnienia tego obowiązku. 

Na czym polega obowiązek udzielenia pierwszej pomocy? 

Zajęcia w szkole, pracownicze kursy BHP, różnego rodzaju warsztaty. To tylko nieliczne opcje, gdzie każdy z nas mógł mieć styczność z procedurami i zasadami udzielania pierwszej pomocy. Jak to się ma w praktyce? Czy dawno usłyszana, bądź przeczytana teoria wystarczy nam, aby podjąć działania gdy zaistnieje taka konieczność? Jak wiadomo, teoria od praktyki bywa daleka. Teoria to wyuczone zdania, sformułowania i zasady. W rzeczywistości, zwłaszcza gdy mówimy o wypadku drogowym, dochodzi stres, lęk o życie i zdrowie swoje i poszkodowanych. Wszystkie te czynniki mają wpływ na nasze skupienie i zdolność jasnego myślenia. Co należy zrobić? Jak postąpić? W tym momencie zaczynamy mówić o obowiązku udzielenia pierwszej pomocy wynikającym z art 162 Kodeksu Karnego, który stanowi, że karze pozbawienia wolności do 3 lat podlega ten, kto mógłby udzielić pierwszej pomocy nie narażając siebie na utratę zdrowia, a tego nie robi. Obowiązku udzielenia pierwszej pomocy nie ma w sytuacji, gdy poszkodowany wymaga np. poddania się zabiegowi lekarskiemu.

Wytłumaczyć należy, że cytowany artykuł prawny nie dotyczy jedynie ofiar wypadków drogowych. Mowa tu o wszystkich możliwych sytuacjach, w których zagrożone będzie życie lub zdrowie kogokolwiek. Nakłada to na nas wszystkich (bez ograniczeń) obowiązek, aby tej potrzebnej pomocy udzielić. 

Kolejnym źródłem przepisów mówiących o obowiązku udzielenia pierwszej pomocy jest ustawa Prawo o Ruchu Drogowym (art. 44 ust. 2 pkt 1 Kodeksu Drogowego). Zobowiązuje ona osobę kierującą pojazdem do udzielania niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwania zespołu ratownictwa medycznego i Policji. (art. 44 ust. 3 nakłada ten obowiązek również na inne osoby uczestniczące w wypadku). 

Więcej o tym, co Kodeks Karny mówi na temat pomocy poszkodowanym, znajdziecie w artykule: Pierwsza pomoc na drodze- czy za nieudzielenie pomocy grożą konsekwencje prawne?

Konsekwencje prawne w przypadku nieudzielenia pomocy 

Zatrzymamy się na chwilę, by szerzej wytłumaczyć kwestie związane z konsekwencjami prawnymi. Otóż kodeks karny zapis nie reguluje ani nie definiuje ponoszonych przez nas konsekwencji w zależności od skutku finalnego naszych poczynań, tzn. śmierci, bądź doznania przez poszkodowanego ciężkiego uszczerbku zdrowia. Artykuł 162 Kodeksu Karnego mówi o karze pozbawienia wolności do lat 3 w przypadku gdy mogliśmy tej najważniejszej pierwszej pomocy udzielić, a tego nie zrobiliśmy. 

Odpowiedzialność nasza w głównej mierze polega na świadomej ocenie sytuacji, w której znajduje się poszkodowany / ofiarą wypadku drogowego. Gdy tylko zagrożone będzie życie osoby poszkodowanej, bądź jej zdrowie, my, jako świadkowie zdarzenia, zajścia, wypadku etc., jesteśmy pierwszymi osobami, które mogą a co za tym idzie, muszą pomóc. Nieudzielenie pomocy w takiej sytuacji, pomimo świadomości obowiązku jej udzielenia podlega karze. 

Zwolnienie z obowiązku udzielenia pierwszej pomocy. Czy przysługuje i komu? 

Artykuł 162 Kodeksu Karnego jasno wyklucza z obowiązku udzielenia pierwszej pomocy te osoby, które będąc świadkiem zdarzenia, w tym przypadku omawiamy cały czas wypadek drogowy, udzielając pierwszej pomocy naraziłyby swoje życie lub zdrowie. Ważne jest, aby móc ocenić realnie zagrożenia i możliwie je wykluczyć zanim podejmiemy próbę udzielenia pomocy. Jeśli uznamy, i wszystko będzie wskazywało na to, że sami możemy znaleźć się w niebezpieczeństwie, możemy nie podejmować próby pomocy zostając tym samym zwolnionym z obowiązku jej udzielenia, nie ponosząc za to kary.

§2 Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej 

Ciąg dalszy tego przepisu również tłumaczy kiedy będziemy zwolnieni z obowiązku udzielenia pierwszej pomocy. Będąc świadkiem wypadku, w którego skutek ofiara odniosła obrażenia wymagające zabiegu lekarskiego, nie podejmując się pomocy z tej przyczyny, nie popełniamy przestępstwa, a więc nie podlegamy karze. 

Więcej na temat obowiązków i przywilejów kierowcy, a także tego, jak należy zachować się na drodze, przeczytacie w artykułach porównywarki ubezpieczeń mubi.pl.

Podsumowanie :

• jako świadek, bądź uczestnik wypadku drogowego masz obowiązek udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym


• obowiązek ten reguluje przepis w art 162 Kodeksu Karnego 


• za nieudzielenie pomocy w przypadku gdy mogłeś jej udzielić grozi kara pozbawienia wolności do lat 3 


• jesteś zwolniony z obowiązku udzielenia pierwszej pomocy w sytuacji gdy poszkodowany wymagać będzie zabiegu lekarskiego 


• pamietaj: wezwanie służb ratowniczych już jest pomocą