Nowe wytyczne Rzecznika Praw Pacjenta i UODO dotyczące informowania pacjenta

Rzecznik Praw Pacjenta wraz z prezesem UODO przygotowali „Wytyczne dotyczące realizacji prawa do informacji przez osoby uprawnione na odległość”. Oto zbiór najważniejszych zasad.

Wytyczne ogólne

1. Kontakt na odległość (rozmowa telefoniczna, wideorozmowa) to forma przekazania informacji między zainteresowanymi. Żaden z przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta nie zakazuje komunikacji na odległość, która powinna się odbywać z poszanowaniem zasad prawa, doświadczenia zawodowego i zdrowego rozsądku.
2. Rozmowa ma zmierzać do tego, aby potwierdzić tożsamość kontaktującego sięjako osoby uprawnionej do otrzymania informacji o pacjencie.
3. Do kontaktu na odległość powinien być przygotowany specjalny sprzęt (np. nie mogą być to prywatne komórki personelu medycznego).
4. Ze względu na podmiot (osobę dzwoniącą) można wyróżnić dwie sytuacje dotyczące przekazania informacji o stanie zdrowia pacjenta:
   
   1. dzwoniący jest upoważniony przez pacjenta;
   2. dzwoniący nie jest osobą upoważnioną, ale jest osobą bliską (uprawnioną w szczególnych sytuacjach).
5. Należy sprawdzić, czy pacjent udzielił upoważnienia do przekazywania informacji w podmiocie leczniczymlub Internetowym Koncie Pacjenta (w systemie).
6. Przy przyjęciu pacjenta należy poprosić o wskazanie osób (wraz z danymi umożliwiającymi kontakt np. numer telefonu, adres e-mail), które upoważnia on do uzyskania informacji o jego stanie zdrowia, a także ustalić system hasłowy (np. numer księgi głównej lub kodu/hasła), jak też poprosić pacjenta o przekazanie ustalonych kodów kontaktu do osób upoważnionych. Pacjenta należy poinformować o możliwości wskazania więcej niż jednej osoby.
7. Jeżeli pacjent jest przytomny, można poprosić go o weryfikację tożsamości osoby dzwoniącej lub wskazać na możliwość bezpośredniego kontaktu z pacjentem (gdy nie istnieją wątpliwości co do stanu świadomości pacjenta).
8. Można również udzielać informacji za pośrednictwem telefonu pacjenta, w jego obecności, np. przez zestaw głośnomówiący (przy zapewnieniu poufności rozmowy) lub zestaw słuchawek dostarczony przez podmiot leczniczy.
9. Udzielając informacji o stanie zdrowia pacjenta należy dostosować sposób ich komunikacji, przede wszystkim należy je przekazać w sposób jasny i zrozumiały dla odbiorcy.

Wytyczne szczegółowe

1. W przypadku braku systemu hasłowego, przed przekazaniem informacji personel powinien w trakcie kontaktu na odległość uprawdopodobnić tożsamość osoby kontaktującej się, przykładowo przez:
   
   • zadanie pytań kontrolnych do osoby dzwoniącej, mające na celu uprawdopodobnienie, że osoba ta jest osobą bliską dla pacjenta lub osobą upoważnioną;
   • okazanie dokumentu potwierdzającego tożsamość przez dzwoniącego (w przypadku wideorozmowy).
2. Przykładowe pytania, jakie można zadać osobie dzwoniącej, jeśli pacjent jest nieprzytomny i nie zdążył nikogo upoważnić:
   
   • jaki jest stopień Pana/Pani pokrewieństwa z pacjentem?
   • proszę podać numer PESEL pacjenta;
   • proszę wskazać miejsce urodzenia pacjenta;
   • proszę podać drugie imię pacjenta;
   • proszę wskazać czy pacjent posiada znaki szczególne (np. tatuaż w widocznym miejscu) lub opisać dokładny wygląd pacjenta;
   • proszę podać numeru telefonu pacjenta;
   • w przypadku wideorozmowy - proszę okazać inny dokument uprawdopodobniający wspólną relacje (np. akt stanu cywilnego).
3. W ramach weryfikacji tożsamości osoby dzwoniącej nie należy nadmiernie pozyskiwać danych.
4. Sposób weryfikacji tożsamości osoby kontaktującej się na odległość powinien uwzględnić, że informacji udziela się bez zbędnej zwłoki. Niedopuszczalne jest ograniczanie takiego sposobu komunikacji informacji przez nadmiernie skomplikowany sposób weryfikacji tożsamości dzwoniącego.